Το Εσθονικό πρόγραμμα AI Leap γεννήθηκε από τη συνειδητοποίηση ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι εδώ για να μείνει και ότι ο πληθυσμός και το εργατικό δυναμικό της Εσθονίας πρέπει να εξοπλιστούν με την κατάλληλη εκείνη τεχνογνωσία για να αποκομίσουν τα οφέλη ενός ψηφιακά μετασχηματιζόμενου κόσμου.
Τα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης (εφεξής ‘ΤΝ’) όχι μόνο χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως, αλλά αρχίζουν να ευθύνονται σε τέτοιο βαθμό για το πλεόνασμα παραγωγικότητας, ώστε να έχει καταστεί απαραίτητη η γνώση της χρήσης τους. Αποστολή του προγράμματος AI Leap είναι να ενσωματώσει εφαρμογές ΤΝ αιχμής στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και να παρέχει πρόσβαση σε Εσθονούς εκπαιδευτικούς και μαθητές/-τριες σε εκπαιδευτικά εργαλεία που βασίζονται στην ΤΝ (καθώς και κατάρτιση για τον τρόπο χρήσης τους).
Ιστορικό και πλαίσιο
Το AI Leap είναι εμπνευσμένο από το Tiger Leap, ένα πρόγραμμα της δεκαετίας του 1990 στην Εσθονία που έθεσε αποτελεσματικά τα θεμέλια για τα ψηφιακά επιτεύγματα της χώρας, τα οποία έκαναν τη χρήση του Διαδικτύου και τη διαθεσιμότητα υπολογιστών στα σχολεία πανταχού παρούσα. Η πρωτοβουλία – χρηματοδοτούμενη από κοινού από το Εσθονικό κράτος και ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα – ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο της Εσθονίας Alar Karis τον Φεβρουάριο του 2025.
Από το σχεδιασμό του, το AI Leap έχει ως στόχο να καταστήσει την τεχνολογία ΤΝ κατανοητή και προσβάσιμη στους Εσθονούς σπουδαστές/-στριες, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας. Η πρωτοβουλία έχει ήδη προσελκύσει παγκόσμιους μονόκερους1 στον τομέα της τεχνολογίας, με το OpenAI, το Anthropic και το Gemini να συμμετέχουν στη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Δεν έχει να κάνει με το να χρησιμοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά με το να μάθουμε να τη χρησιμοποιούμε με τον πιο σοφό τρόπο – Alar Karis, Πρόεδρος της Εσθονίας.
Από το φθινόπωρο του 2025, μια αρχική ομάδα 20.000 μαθητών/-τριών στην 10η και 11η τάξη στην Εσθονία (περίπου Β’ και Γ’ Λυκείου για τα ελληνικά δεδομένα, 16-18 ετών) θα έχει πρόσβαση σε ένα σύνολο εκπαιδευτικών εφαρμογών ΤΝ, ενώ 3.000 εκπαιδευτικοί θα λάβουν κατάρτιση σχετικά με τον τρόπο αποτελεσματικής ενσωμάτωσής τους στις δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης. Ένας μακροπρόθεσμος στόχος του προγράμματος είναι να επεκταθεί για να προσελκύσει περισσότερους μαθητές λυκείου, καθώς και επαγγελματικά σχολεία.
Σχετικά με το πρόγραμμα AI Leap
Βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι του προγράμματος AI Leap είναι:
- η διατήρηση του υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης της Εσθονίας,
- η ενίσχυση της παγκόσμιας πρωτοποριακής ικανότητας των πολιτών της,
- η ενίσχυση της ικανότητας της χώρας να αναπτύσσει λύσεις και προϊόντα αιχμής,
- η ομαλή ενσωμάτωση της ΤΝ στην εκπαίδευση για τη διασφάλιση της καλύτερης δυνατής μάθησης,
- η βελτιστοποίηση της διδασκαλίας μέσω της χρήσης εκπαιδευτικών εργαλείων ΤΝ, ώστε να καταστεί αυτή πιο αποτελεσματική, εξατομικευμένη, ποικιλόμορφη και χωρίς αποκλεισμούς.
- η γεφύρωση του χάσματος της ψηφιακής τεχνολογίας – και η αποτροπή της δημιουργίας νέου – μεταξύ εκείνων που είναι εξοικειωμένοι με την ΤΝ και εκείνων με περιορισμένη τεχνογνωσία στο θέμα.
Υπό την καθοδήγηση του Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας της Εσθονίας, σχετικές ομάδες εργασίας αποτελούμενες από εκπαιδευτικούς, φοιτητές, ακαδημαϊκούς, μέλη του κλάδου, κοινωνικούς εταίρους, ερευνητές και ειδικούς της EdTech (‘εκπαιδευτικής τεχνολογίας’) έχουν ήδη αρχίσει εργασίες για ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα σπουδών και περιεχόμενο κατάρτισης.
Γιατί αυτό είναι μια καλή πρακτική;
Η πρώτη φάση εκπαίδευσης του προγράμματος ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου 2025, με στόχο την εκπαίδευση 20.000 μαθητών και 3.000 εκπαιδευτικών στη χρήση μερικών από τις καλύτερες διαθέσιμες εφαρμογές ΤΝ EdTech. Αυτό περιλαμβάνει την αρχική κατάρτιση των εκπαιδευτικών σχετικά με την ενσωμάτωση των υφιστάμενων εφαρμογών ψηφιακής μάθησης (όπως το eKool, μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα διαχείρισης σχολείων, ή το e-Koolikott, μια πλατφόρμα για εκπαιδευτικούς που αναζητούν ευκαιρίες σε περιβάλλοντα ηλεκτρονικής μάθησης) και του λογισμικού μάθησης στη διαδικασία διδασκαλίας.
Η κατάρτιση περιλαμβάνει επισκόπηση της χρήσης της τεχνολογίας ΤΝ και συστάσεις για την εξατομίκευση της μάθησης με βάση τις ανάγκες των μαθητών για την ενδυνάμωση της διδασκαλίας. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην εξάλειψη των στερεοτύπων που επικρατούν στον τομέα, προωθώντας την ιδέα ότι η ΤΝ δεν θα αντικαταστήσει τις θέσεις εργασίας, αλλά πρέπει να ενσωματωθεί στο εκπαιδευτικό οικοσύστημα για τη μάθηση και τη διδασκαλία, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και τη μεταβαλλόμενη πραγματικότητα.
Στο επόμενο στάδιο, το “Άλμα στην Τεχνητή νοημοσύνη από την Εσθονία” θα επεκταθεί σε επαγγελματικά σχολεία και νέους μαθητές Λυκείου 10ης τάξης (Σεπτέμβριος 2026), με τη συμμετοχή 38.000 μαθητών και 2.000 εκπαιδευτικών. Μέχρι την άνοιξη του 2027, οι πρώτοι μαθητές που έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα AI Leap θα αποφοιτήσουν από το σχολείο με τις προβλέψεις να αναφέρουν ότι η πρωτοβουλία θα αγγίξει τους 60.000 μαθητές και πάνω από 5.000 εκπαιδευτικούς.
1. Η «εταιρεία μονόκερος» (ή unicorn) είναι ένας όρος του χώρου των venture capitals που αναφέρεται σε μια ιδιωτική νεοφυή επιχείρηση (startup) με αξία άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων.
