Περιγραφή
Το Ελληνικό Μαθητικό Φεστιβάλ Ψηφιακής Δημιουργίας (www.digifest.info) είναι μια πολυετής ήδη από το 2011 πρωτοβουλία που προάγει τη δημιουργικότητα των μαθητών μέσω της Πληροφορικής, μετατρέποντάς τους από καταναλωτές ψηφιακών προϊόντων σε δημιουργούς. Διοργανώνεται από εκπαιδευτικούς Πληροφορικής με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, περιφερειακών υπηρεσιών και τοπικής αυτοδιοίκησης, αποτελώντας τη μεγαλύτερη εκδήλωση μαθητικής δημιουργικότητας στην Ελλάδα, με την τελευταία να λαμβάνει χώρα τον περασμένο Μάιο του 2025. Το Φεστιβάλ είναι μη διαγωνιστικό, μη κερδοσκοπικό και ενθαρρύνει μαθητές όλων των βαθμίδων (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) να παρουσιάσουν ψηφιακά έργα που εκφράζουν τις ιδέες τους και προτείνουν λύσεις σε προβλήματα μέσω της τεχνολογίας.
Σκοπός και Οφέλη
Η συγκεκριμένη μαθητική συνάντηση έχει σκοπό:
- την ανάδειξη της δημιουργικότητας μαθητών και εκπαιδευτικών Πληροφορικής και την παρουσίαση των ψηφιακών έργων τους σε συμμαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς, γονείς και τοπική/ευρύτερη κοινωνία,
- την ενημέρωση και τη διάδοση των μαθησιακών δραστηριοτήτων, οι οποίες καλλιεργούν τη δημιουργικότητα και την ολόπλευρη μάθηση μέσω των σχεδίων εργασίας και της επίλυσης πρακτικών προβλημάτων και
- την επικοινωνία των μελών της σχολικής κοινότητας (μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικοί, γονείς) μεταξύ τους και με την ευρύτερη εκάστοτε τοπική και ευρύτερη κοινωνία.
Η δε μη διαγωνιστική φύση του Φεστιβάλ και η έμφαση στη δημιουργικότητα το καθιστούν πρότυπο για εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που προάγουν τις ψηφιακές δεξιότητες και τη συμμετοχή. Παράλληλα ο μη κερδοσκοπικός του χαρακτήρας ελέγχεται τοπικά οργανωτικά και ενισχύεται από αρωγούς τοπικών κοινωνιών και οικονομιών, προσδίδοντας περαιτέρω αξία στο αποκεντρωτικό μοντέλο διάχυσης δημοσίων πολιτικών (περιφερειακές υπηρεσίες Υπουργείου, τοπική αυτοδιοίκηση κ.ο.κ.).
Καινοτομία και Μεθοδολογία
Το Φεστιβάλ ενσωματώνει σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους, όπως η διερευνητική μάθηση, η μέθοδος Project και η μάθηση μέσω της τέχνης, εν μέσω άλλων προτεινόμενων εκπαιδευτικών μεθόδων που προάγουν τη δημιουργικότητα.
Οι μαθητές συνεργάζονται σε ομάδες, αναπτύσσοντας οριζόντιες δεξιότητες (συνεργασία, επικοινωνία) και παρουσιάζοντας σε εκδηλώσεις σε πολλές ελληνικές πόλεις τα έργα τους, τα οποία δημιουργήθηκαν:
- στο πλαίσιο μαθημάτων Πληροφορικής όλων των βαθμίδων (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο),
- στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων των Δημοτικών και Γυμνασίων,
- στη Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων των ΕΠΑΛ, αλλά και
- στο πλαίσιο κάποιας σχολικής δραστηριότητας (Περιβαλλοντική, Πολιτιστική, Αγωγής Υγείας, κ.ά.), εθνικού ή ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού προγράμματος, ομίλου ή στο πλαίσιο κάποιου διαθεματικού/διεπιστημονικού σχεδίου συνεργασίας μεταξύ του μαθήματος της Πληροφορικής και άλλων μαθημάτων.
Αποτελέσματα και Αντίκτυπος
Το Φεστιβάλ καλλιεργεί ψηφιακές δεξιότητες υψηλού επιπέδου, ενισχύει την αυτοπεποίθηση των μαθητών και προάγει την καινοτομία. Ανοίγει τα σχολεία στην κοινωνία, προβάλλοντας τη δουλειά μαθητών και εκπαιδευτικών, ενώ ενθαρρύνει τη νεανική ενδυνάμωση και επιχειρηματικότητα. Ενισχύει επίσης τη διάχυση καλών πρακτικών και τη συνεργασία μεταξύ σχολείων, επιστημονικών φορέων και τοπικών κοινοτήτων, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση για τη σημασία της Πληροφορικής.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Μάιο του 2025, στο 14ο Μαθητικό Φεστιβάλ Ψηφιακής Δημιουργίας, 6.125 μαθητές και μαθήτριες από 303 σχολεία, με την καθοδήγηση 698 εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, παρουσίασαν 491 έργα σε 14 πόλεις.
“Υπολογίζεται ότι από την αρχή του Φεστιβάλ έχουν παραχθεί από μαθητές/-τριες από όλη την Ελλάδα συνολικά 4.500 ψηφιακά έργα.“
Ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα συμμετέχουν επίσης με διαδραστικές παρουσιάσεις και εργαστήρια, ενισχύοντας τη σύνδεση μεταξύ σχολείου, κοινωνίας και επιστημονικής κοινότητας.
Στοιχεία των έργων ειδικά από το Ηράκλειο Κρήτης, την γενέτειρα πόλη του Φεστιβάλ, για όλες τις φεστιβαλικές χρονιές, μπορεί κανείς να δει στο ira.digifest.info.
Παραδείγματα έργων:
- Ρομποτική με microbit και αυτοματισμοί με mind+: δημιουργία ρομποτικού οχήματος με πλοήγηση μέσω προγραμματισμού και αισθητήρα θερμοκρασίας (5ο Δημοτικό Σχολείο Αμαρουσίου – ΣΤ’ Δημοτικού),
- Ένα Μουσείο Αλλιώς…: ένα διαφορετικό Μουσείο με αυτοματισμούς (αντικλεπτικό σύστημα, αυτόματοι κάδοι, φώτα κ.λπ.) αλλά και Augmented Reality για την επαύξηση των εικόνων μετά από σκανάρισμά τους από κινητό επισκέπτη (1ο Δημοτικό Σχολείο Αρχανών, Κρήτη – ΣΤ’ Δημοτικού),
- Οι 12 θεοί του Ολύμπου αλλιώς: δημιουργία και παρουσίαση ενός εναλλακτικού σεναρίου για τη διδασκαλία της ενότητας Θεοί και Θεές του Ολύμπου (56ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, Κρήτη – Γ’ Δημοτικού),
- Η μεγάλη επιχείρηση διάσωσης του BrickBot: ρομποτική κατασκευή – διασώστης για την εύρεση εγκλωβισμένων σε συντρίμμια μετά από σεισμικό γεγονός (20ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, Κρήτη – Ε’ Δημοτικού),
- Προγραμματισμός με το microbit: εξοπλισμός ρομποτικής και STEM για τη δημιουργία εν μέσω άλλων προγράμματος συμβολοσειράς ονομάτων μαθητών, καρδιάς που αναβοσβήνει και δημιουργία ηλιαχτίδας,
- Τα έξυπνα τρένα: ρομποτική κατασκευή LEGO αυτόματης στάθμευσης τρένου σε στάσεις και αναφώνησης των ονομάτων των στάσεων, αλλά και αποφυγής σύγκρουσης τρένων βάσει χρωματικής αναγνώρισης (9ο Δημοτικό Σχολείο Άνω Λιοσίων, Αττική – ΣΤ’ Δημοτικού),
- Έξυπνη Διάβαση Πεζών Για ΑμεΑ: κατασκευή έξυπνης διάβασης πεζών προς διευκόλυνση Ατόμων με Αναπηρίες με τη χρήση BBC micro:bit, Lego Wedo, Gigo kit και αυτοματισμών (1ο Δημοτικό Σχολείο Αρκαλοχωρίου, Κρήτη – ΣΤ’ Δημοτικού).
Γιατί αποτελεί «καλή πρακτική»
i) Μαζική, διαχρονική συμμετοχή
– Σταθερά πάνω από 6.000 μαθητές ετησίως,
– Συμμετοχή πολλών πόλεων ως κόμβων συμμετοχής με πανελλαδική κάλυψη,
– Συμμετοχή όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης χωρίς διαγωνιστικό άγχος.
ii) Σύνδεση σχολείου-κοινωνίας-αγοράς
Το Φεστιβάλ φέρνει σε επαφή μαθητές, εκπαιδευτικούς, ΑΕΙ/ΕΚ, Δήμους, επαγγελματίες ΙΤ και ΜΚΟ μέσα από εργαστήρια, demos και live-streaming.
iii) Ανοιχτή μεθοδολογία & επεκτασιμότητα
– Βασίζεται σε project-based learning, critical making και open-schooling,
– Από το 2018 λειτουργεί καταστατικό που επιτρέπει σε κάθε Περιφερειακή Διεύθυνση ή σχολικό σύμβουλο να ανοίξει νέο τοπικό κόμβο.
iv) Εστίαση στην παραγωγή, όχι στην κατανάλωση
Τα περισσότερα από 500 ψηφιακά έργα ανά έτος (app prototypes, ρομποτικές λύσεις, VR/AR κ.ά.) μετατρέπουν τους μαθητές από χρήστες σε δημιουργούς, καλλιεργώντας ψηφιακές δεξιότητες και επιχειρηματική κουλτούρα.
v) Μοντέλο χωρίς αποκλεισμούς
– Δωρεάν, μη κερδοσκοπικό, ανοιχτό σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία,
– Έμφαση στη συμπερίληψη (π.χ. διαδικτυακή προσβασιμότητα για ΑμεΑ, ψηφιακά έργα σε απομακρυσμένα νησιά).
Το ‘Κινούμενο Φεστιβάλ του Μαθητή’ [1]
Με το καταστατικό του Ιουνίου 2018, η δομή του Μαθητικού Φεστιβάλ Ψηφιακής Δημιουργίας επιτρέπει την εύκολη προσαρμογή και διεξαγωγή του σε άλλες πόλεις, εν δυνάμει, ακόμα και σε άλλες χώρες. Οι δημιουργοί του Φεστιβάλ ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι ως «κόμβος συμμετοχής» νοείται κάθε σημείο, είτε φυσικό π.χ. πόλη (αν το Φεστιβάλ διεξάγεται δια ζώσης σε εκείνη την περιοχή) είτε εικονικό (αν το Φεστιβάλ διεξάγεται εξ αποστάσεως για σχολεία από όλη την Ελλάδα αλλά και την Ομογένεια) στο οποίο φιλοξενείται ή συνδέεται αντίστοιχα κάθε ομάδα μαθητών που παρουσιάζει έργο στο Φεστιβάλ.
Το Φεστιβάλ διεξάγεται ταυτόχρονα σε όλους τους κόμβους συμμετοχής, παραδείγματα των οποίων είναι: Βόλος, Γρεβενά, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κοζάνη, Λάρισα, Μυτιλήνη, Πάτρα, Πτολεμαΐδα, Πύργος Ηλείας, Φλώρινα, Χανιά, Χίος.
Έτσι, μέσω συγκεκριμένων δομών/υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και συνεργασιών με εκπαιδευτικούς και τοπικούς φορείς, μπορεί να διοργανωθεί το Φεστιβάλ σε άλλες τοποθεσίες με συντονιστή κατά προτεραιότητα μέλος της κεντρικής επιτροπής του φεστιβάλ ή κάποιον εκπαιδευτικό πληροφορικής που ενδιαφέρεται να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία.
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε ανακατευθυνθείτε στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ ή στα στοιχεία επικοινωνίας της πρωτοβουλίας.
[1] Ο τίτλος είναι λογοπαίγνιο της περίφημης ιαπωνικής ταινίας κινουμένων σχεδίων του 2004 «Το Κινούμενο Κάστρο του Χάουλ» του Χαγιάο Μιγιαζάκι © Studio Ghibli, Inc. 