Το εργαλείο αυτοαξιολόγησης esgtool.eu για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας προτύπων ESG (environmental, social, and governance standards) είναι μια καινοτόμος ψηφιακή πλατφόρμα που επιτρέπει στις εταιρείες και τους οργανισμούς να αξιολογούν τη συμμόρφωση των δραστηριοτήτων τους με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και σχετικά με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) πρότυπα.
Το εργαλείο αναπτύχθηκε συνεργατικά μεταξύ οργανισμών από τέσσερις χώρες —Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία και Φινλανδία— στο πλαίσιο του προγράμματος διακρατικής συνεργασίας Interreg για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας 2021-2027, στο πλαίσιο του έργου «SUStool: #C012 Εργαλείο υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας». Στη Λετονία, το έργο υλοποιείται από τη Λετονική Ένωση Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών (LIKTA) σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας Περιβάλλοντος και Περιφερειακής Ανάπτυξης (VARAM). Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία, καθώς συμβάλλει στη διάρθρωση και την κατανόηση μιας από τις πιο σύνθετες προτεραιότητες της εποχής μας, της ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας και της υπεύθυνης διακυβέρνησης στις καθημερινές διαδικασίες.
Το εργαλείο βασίζεται σε διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και πλαίσια πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, των απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των διατάξεων του πλαισίου της ΕΕ για τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας (CSRD). Αυτό σημαίνει ότι με την ολοκλήρωση της αυτοαξιολόγησης, μια επιχείρηση όχι μόνο αποκτά μια ιδέα των δραστηριοτήτων της σήμερα, αλλά προετοιμάζεται εγκαίρως για μελλοντικές κανονιστικές απαιτήσεις, οι οποίες θα καταστούν υποχρεωτικές για έναν αυξανόμενο αριθμό επιχειρήσεων.
Ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα αυτού του εργαλείου είναι η προσέγγισή του στην εμφάνιση πολύπλοκων πληροφοριών. Το πεδίο εφαρμογής του εργαλείου ESG είναι ευρύ και καλύπτει ζητήματα όπως η ενεργειακή απόδοση, η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, η ευημερία των εργαζομένων, ένα εργασιακό περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς, η διαφάνεια της εταιρικής διακυβέρνησης και οι δεοντολογικές αρχές. Το εργαλείο χωρίζει τα θέματα αυτά σε σαφείς κατηγορίες και προσθέτει γραφικές απεικονίσεις, επεξηγηματικά παραδείγματα, σύντομες περιλήψεις, καθώς και ορθές πρακτικές από άλλες εταιρείες. Αυτό διευκολύνει την εφαρμογή πολύπλοκων προτύπων στην πράξη, καθώς οι πληροφορίες δεν είναι μόνο θεωρητικές αλλά και πρακτικά προσανατολισμένες.
Οι επιχειρήσεις όχι μόνο έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό, αλλά και να εγγραφούν για να διενεργήσουν τη δική τους αυτοανάλυση, να χαρτογραφήσουν την εμπορική τους αξία, να ενημερωθούν σχετικά θέματα βιωσιμότητας, να αναλύσουν κινδύνους και ευκαιρίες και να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για μια μελλοντική υποβολή εκθέσεων. Το εργαλείο απαιτεί από τους χρήστες να ολοκληρώσουν τέσσερα βήματα αυτοανάλυσης:
- Στάδιο 1 – Προσδιορισμός των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών στην αξιακή αλυσίδα
- Στάδιο 2 – Επιλογή θεμάτων βιωσιμότητας
- Στάδια 3 και 4 – Εκτίμηση επιπτώσεων, κινδύνων και ευκαιριών (impacts, risks, and opportunities, IRO)
Ως αποτέλεσμα αυτής της ανάλυσης, το 5ο στάδιο δημιουργεί έναν κοινό πίνακα αποτελεσμάτων που συνοψίζει τα αποτελέσματα των προηγούμενων σταδίων (1-4). Αναδεικνύει τα πλεονεκτήματα της εταιρείας, καθώς και τομείς που επιδέχονται βελτίωση. Το εργαλείο αυτό όχι μόνο επιτρέπει στις εταιρείες να κατανοήσουν την τρέχουσα κατάστασή τους, αλλά χρησιμεύει και ως οδηγός για τον μελλοντικό στρατηγικό σχεδιασμό. Αυτό αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά δεν διαθέτουν τους πόρους για να προσλάβουν εξωτερικούς συμβούλους ή να αναπτύξουν πολύπλοκες στρατηγικές βιωσιμότητας από το μηδέν.
Η σημασία του εργαλείου ενισχύεται από το γεγονός ότι ευθυγραμμίζεται αρμονικά με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης, δύο από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ΕΕ. Αφενός, η πλατφόρμα χρησιμοποιεί ψηφιακές τεχνολογίες για την απλούστευση της συλλογής και της παρουσίασης δεδομένων. Από την άλλη πλευρά, βοηθά τις εταιρείες να λαμβάνουν αποφάσεις που μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και βελτιώνουν την κοινωνική ευθύνη. Αυτό καθιστά την πρωτοβουλία ένα ζωντανό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο οι ψηφιακές λύσεις μπορούν να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μακροπρόθεσμα, το εργαλείο ESG ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Οι πελάτες, οι επενδυτές και οι εταίροι αξιολογούν όλο και περισσότερο τις εταιρείες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ευθύνες τους. Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης δεν χρησιμεύουν μόνο ως εσωτερικό εργαλείο, αλλά και ως υποστήριξη για την ενίσχυση της φήμης και την επέκταση των ευκαιριών συνεργασίας στη διεθνή αγορά.
Γιατί αυτό είναι μια καλή πρακτική;
Το εργαλείο αυτοαξιολόγησης ESG αποτελεί παράδειγμα ορθής πρακτικής για διάφορους λόγους:
1) Απλοποιεί την πρόσβαση σε σύνθετες πληροφορίες και καθιστά τα διεθνή πρότυπα βιωσιμότητας κατανοητά και εύχρηστα για κάθε εταιρεία, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τον τομέα της. Ο διεπαφικός σχεδιασμός και τα οπτικά αποτελέσματα βοηθούν τους χρήστες να έχουν σαφή εικόνα της συμμόρφωσής τους με τις απαιτήσεις ESG, κάτι που συνήθως απαιτεί σημαντική επένδυση χρόνου και πόρων.
2) Το εργαλείο καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι ψηφιακές λύσεις μπορούν να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και να συμβάλουν σημαντικά στους στόχους της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης της Ευρώπης. Συνδυάζει την τεχνολογία με μια υπεύθυνη επιχειρηματική προσέγγιση, δημιουργώντας ισχυρές συνέργειες μεταξύ δύο στρατηγικά σημαντικών σκελών.
3) Παρέχει πρακτική προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις. Χρησιμεύει όχι μόνο ως εργαλείο αυτοαξιολόγησης, αλλά και ως στρατηγικός οδηγός για τον προσδιορισμό προτεραιοτήτων, τομέων βελτίωσης και συγκεκριμένων βημάτων για μελλοντική δράση. Τα αποτελέσματα συμβάλλουν στην ικανότητα της εταιρείας να γίνει πιο ανταγωνιστική, ελκυστική στα μάτια των επενδυτών και πιο αξιόπιστη από τη σκοπιά του κοινού. Έχει σχεδιαστεί ειδικά για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν περιορισμένους πόρους, επομένως είναι επίσης δυνατή η χρήση του χωρίς την ανάγκη πρόσθετων συμβούλων.
Το εργαλείο κατέστη διαθέσιμο στο κοινό από τον Σεπτέμβριο του 2025 και το έχουν ήδη επισκεφθεί 1.300 ενδιαφερόμενα μέρη κατά τις πρώτες ημέρες της δημοσίευσής του με περισσότερες από 80 εταιρείες να έχουν εγγραφεί για να ξεκινήσουν την αξιολόγηση της βιωσιμότητάς τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2025, θα πραγματοποιηθούν ενημερωτικά σεμινάρια κατάρτισης και στα τέσσερα κράτη μέλη του έργου, τα οποία μπορεί κάποιος να βρει λεπτομερέστερα στη σελίδα κοινωνικών δικτύων των προγραμματιστών εργαλείων. Τα σεμινάρια που έχουν διοργανωθεί μέχρι στιγμής έχουν αποδειχθεί επίκαιρα, συγκεντρώνοντας περισσότερους από 200 εκπροσώπους εταιρειών δίνοντας έτσι μια ευκαιρία στους συμμετέχοντες: (i) να αποκτήσουν μια εικόνα των τεχνικών δυνατοτήτων του εργαλείου, (ii) να ακούσουν τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων βιωσιμότητας και (iii) τις εμπειρίες άλλων εταιρειών. Μπορείτε να δείτε την αγγλική έκδοση του εναρκτήριου σεμιναρίου εδώ.
Εν κατακλείδι, το εργαλείο αυτοαξιολόγησης ESG δείχνει πώς μπορούν να καταστούν διαθέσιμα και εφαρμόσιμα πολύπλοκα διεθνή πρότυπα. Η φιλική προς τον χρήστη προσέγγιση, οι οπτικές λύσεις και η άμεση σύνδεση με τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής καθιστούν την πρωτοβουλία αυτή παράδειγμα ορθής πρακτικής που θα βοηθήσει τις εταιρείες να επικεντρωθούν σε πιο βιώσιμες και υπεύθυνες δραστηριότητες.
–
Σ.σ.: σχετική με ESG ελληνική πρωτοβουλία μπορεί να βρει κανείς σε αυτό τον σύνδεσμο με τον ΨΗΦΙΑΚΟ ΧΑΡΤΗ ESG ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης.
