
Περιγραφή
Η πρωτοβουλία «1000 Πρωτοπόροι για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα – 1000 Pioneers for AI in Greece» αποτέλεσε ένα ανοικτό πρόγραμμα εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης πολιτών γύρω από τον υπεύθυνο και ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ). Δημιουργήθηκε από τη SciFY – Science For You σε συνεργασία με το ahedd Digital Innovation Hub του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, με στόχο να διαμορφώσει μια κοινότητα χιλίων ενεργών πολιτών που θα γνωρίσουν, θα κατανοήσουν και θα συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ΤΝ στην Ελλάδα.
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει εργαστήρια, κατευθυνόμενη μάθηση, συνεδρίες συμβουλευτικής και συνεργατικά έργα, προσφέροντας ένα πλαίσιο βιωματικής εκπαίδευσης γύρω από ζητήματα δεοντολογίας, καινοτομίας και κοινωνικής ευθύνης στην τεχνολογία.
Φορείς Υλοποίησης και Εταίροι
Φορέας υλοποίησης της πρωτοβουλίας είναι ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός “SciFY – Science For You” με πολυετή εμπειρία στην ανάπτυξη δράσεων κοινωνικής καινοτομίας με χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, και υποστηρικτές εταίροι η Πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Αθήνα και ο φορέας “ahedd – Digital Innovation Hub” του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, ένας εθνικός κόμβος καινοτομίας που στηρίζει τη μεταφορά γνώσης και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην ΤΝ.

Ομάδες-στόχοι ως Πρωτοπόροι ΤΝ
Γιατί χρειάζονται οι 1000 πρωτοπόροι για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα; Γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει ήδη το παρόν και το μέλλον με εφαρμογές σε διάφορους τομείς. Γιατί, οι ψηφιακές δεξιότητες και οι γνώσεις σχετικά με την ΤΝ εκτοξεύουν τη ζήτηση σχετικών επαγγελματιών. Και γιατί οι εταιρείες που αξιοποιούν αποτελεσματικά την ΤΝ μπορούν να καινοτομήσουν και να κερδίσουν.
Εκτός αυτού, νέες πρακτικές για την ανάπτυξη ηθικών συστημάτων ΤΝ εμφανίζονται στον τεχνικό χώρο και έτσι, ανοίγει σημαντικά ο διάλογος, αλλά και η πολιτική βούληση για τη διαμόρφωση της ΤΝ με τρόπο ανθρωποκεντρικό (human-centric), ηθικό (ethical) και με στόχο το κοινό καλό.
Η δέσμευση αυτή, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, απαιτεί την ύπαρξη ενός πολυμετοχικού κοινού για να εκπληρώσει το όραμα μιας κοινότητας η οποία εκπαιδεύεται διαρκώς μέσα από ένα καινοτόμο πρόγραμμα και δικτυώνεται, αποτελώντας την κινητήριο δύναμη σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, μέσω προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων στην ΤΝ.
Οι Πρωτοπόροι αφορούν σε μέλη από όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες:
- Επιχείρηση-Στέλεχος: Επιχειρηματίες, Υψηλά ιστάμενα στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων, Στελέχη IT.
- Διαμορφωτής πολιτικής: Σχεδιαστές Πολιτικής, Πολιτικοί, Think Tanks, Υψηλά ιστάμενα στελέχη Υπουργείων.
- Κοινωνία των Πολιτών: Στελέχη ΜΚΟ, Στελέχη Κοινωνικών Επιχειρήσεων.
- Τεχνολόγος και επιστήμονας θετικών επιστημών: Στελέχη ΙΤ, φοιτητές σχολών IT, εργαζόμενοι σε εταιρείες τεχνολογίας, ερευνητές θετικών επιστημών.
- Επιστήμονας ανθρωπιστικών επιστημών: Κοινωνικοί / Πολιτικοί Επιστήμονες.
- Εμπλεκόμενος στην Εκπαίδευση: Γυμνασίου/Λυκείου, Φοιτητές σχολών Business, IT, Πολιτικών Επιστημών, Κοινωνικών Επιστημών.

Ορόσημα της πρωτοβουλίας «1000 Πρωτοπόροι για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα»
1. Εκπαίδευση των 1000 πρωτοπόρων:
- Η εκπαίδευση συνδυάζει θεωρία αλλά και ενθάρρυνση στην πρακτική εφαρμογή και είναι ειδικά σχεδιασμένη για κάθε διαφορετική ομάδα-στόχο, περιλαμβάνοντας: θεωρητική εκπαίδευση (εκπαίδευση, παρακολούθηση σεμιναρίων, αγορά / προσφορά βιβλίου) και δράση (διοργάνωση μίας τουλάχιστον δράσης με δική τους πρωτοβουλία, ή συμμετοχή σε τουλάχιστον μία πρωτοβουλία άλλου μέρους π.χ. συμμετοχή σε διαβούλευση).
- Αρχικός στόχος του έργου ήταν η πραγματοποίηση της εκπαίδευσης σε 3 χρόνια: 200 ατόμων τον πρώτο χρόνο, 300 τον δεύτερο, 500 τον τρίτο. Ο αρχικός αυτός στόχος υπερκαλύφθηκε.
2. Ιστοσελίδα “AI in Greece“, που αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς και ενημερώνει για τις εξελίξεις, για τα επιτεύγματα των “1000 Pioneers for AI in Greece”, με άρθρα για την ΤΝ, εκπαιδευτικό περιεχόμενο κλπ.
3. Δημιουργία υποστηρικτικής κοινότητας από ερευνητές, experts, συμβούλους κ.ά, (από Ελλάδα και εξωτερικό) που έχουν γνώση, κίνητρο και δυνατότητα να συνεισφέρουν με τη γνώση τους και με υπηρεσίες υποστήριξης. Έτσι, ενισχύεται η βιωσιμότητα του έργου.
4. Πλατφόρμα δικτύωσης και ανταλλαγής απόψεων των 1.000 Πρωτοπόρων.
Δομή Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Υπάρχουν 2 βασικά είδη εκπαιδεύσεων:
- η εκπαίδευση στελεχών ενός οργανισμού, η οποία πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος, σε μικρές ομάδες, και παρέχεται επί πληρωμή.
- η εκπαίδευση ομάδων κοινού, η οποία διεξάγεται περιοδικά, σε μεγαλύτερα τμήματα, και προγραμματίζεται να προσφέρεται δωρεάν ή με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος (έως 50 ευρώ), χάρη σε χορηγίες επιχειρήσεων και οργανισμών.
Οι επιχειρήσεις / οργανισμοί έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν στην εκπαίδευση του προσωπικού τους, να χορηγήσουν την εκπαίδευση πολιτών στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ή να συνδυάσουν και τα δύο.
Διεθνής διάκριση
Η πρωτοβουλία διακρίθηκε από το IRCAI της UNESCO στα “100 Top AI projects” που συμβάλλουν στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης! Αναγνωρίστηκε δηλαδή ότι η πρωτοβουλία – μαζί με πολίτες, επιχειρήσεις, επιστήμονες και επαγγελματίες από διαφορετικά επιστημονικά και επαγγελματικά πεδία, τόσο των θετικών όσο και των ανθρωπιστικών επιστημών – συμβάλλει στο παρόν και το μέλλον της κοινωνίας και της εργασίας μέσω μιας ουσιαστικής κατανόησης του τι είναι η ΤΝ και πώς επηρεάζει τη ζωή μας.

Γιατί είναι καλή πρακτική;
Η πρωτοβουλία συμβάλλει στη μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ ειδικών και πολιτών, ενισχύοντας την κατανόηση και αποδοχή των τεχνολογιών ΤΝ ως εργαλείου βελτίωσης της ποιότητας ζωής. Παράλληλα, δημιουργεί πρότυπο συμμετοχικού οικοσυστήματος εκπαίδευσης, εφαρμόσιμο και σε άλλους τομείς του ψηφιακού μετασχηματισμού. Τα αποτελέσματα είναι σαφή:
- Πάνω από 1.500 άτομα ενισχύθηκαν στην εκπαίδευσή τους σχετικά με την ΤΝ.
- Δημιουργήθηκε και ενεργοποιήθηκε μια δραστήρια κοινότητα 1.000 πολιτών σε όλη την Ελλάδα.
- Ανάπτυξη, διάδοση και συνδιαμόρφωση εκπαιδευτικού περιεχομένου για την ΤΝ.
- Πιο συστηματική Εκπαίδευση ΤΝ με έμφαση στην καινοτομία και την πρακτική εφαρμογή: συνεργασία με σχολεία, πανεπιστήμια και οργανισμούς για δράσεις εκπαίδευσης στην ΤΝ.
- Σχεδιασμός και υλοποίηση συνεργατικών έργων αξιοποίησης της ΤΝ με κοινωνικό και επαγγελματικό αντίκτυπο πρωτίστως στους ακόλουθους τομείς:
– Στην καθημερινή ζωή των πολιτών: κατανόηση του πως λειτουργεί η ΤΝ, αποφυγή αδικαιολόγητου φόβου από fake news, συμμετοχή σε διαβουλεύσεις για την ΤΝ.
– Στην οικονομία: Ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, δημιουργία νέων υπηρεσιών, αύξηση καινοτομίας, δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, ψηφιακός μετασχηματισμός.
– Στη διαμόρφωση πολιτικής για την ΤΝ: Ενημέρωση σε θέματα ΤΝ, υποβοήθηση της δημιουργίας κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου, προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με χρήση ΤΝ.
– Στον αντίκτυπο της δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών: Αξιοποίηση εργαλείων ΤΝ για την ενίσχυση της Δημοκρατίας, της πολυφωνίας και της αποτελεσματικότερης προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών.
– Στην προετοιμασία νέων επιστημόνων που θα αξιοποιούν την ΤΝ, ανεξαρτήτως γνωστικού πεδίου.
– Στην ενίσχυση των εργαλείων και του ρόλου των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών.
– Στην ορθότερη διαμόρφωση και αποτελεσματικότερη υλοποίηση της εν εξελίξει Εθνικής Στρατηγικής για την ΤΝ.
Μια βιώσιμη καλή πρακτική
Η επιτυχία της παραπάνω πρωτοβουλίας ως καλής πρακτικής καταδεικνύεται και από τα εξής:
- Παράλληλα με το έργο και προς όφελος της διερεύνησης των Εκπαιδευτικών Αναγκών των Πρωτοπόρων, ελήφθησαν συνεντεύξεις από 362 άτομα,
- Εκπαιδεύτηκαν συνολικά σχεδόν 30 οργανισμοί,
- Έλαβαν χώρα 90+ δράσεις επικοινωνίας (μέσω τηλεόρασης, ραδιοφωνικών συνεντεύξεων και άρθρων πολυκαναλικά),
- Αναφορικά με τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα για τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟΚΠ), έλαβαν μέρος σχεδόν 10 ΜΚΟ και 35 εκπαιδευόμενοι.
Η βιωσιμότητα του έργου διαφαίνεται επιπρόσθετα από τις συνεχιζόμενες έως και σήμερα δράσεις του οργανισμού SciFY, οι οποίες αποτελούν συνέχεια της πρωτοβουλίας «1000 Πρωτοπόροι για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα»:

«Φοιτητές Φυσικών Επιστημών: Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη!»
- Μέσα από 4 Εξειδικευμένα Σεμινάρια, εκπαιδεύτηκαν δωρεάν περισσότεροι από 140 φοιτητές φυσικών επιστημών στον τομέα της ΤΝ.
- 30+ Φοιτητές/τριες συμμετείχαν σε διήμερο Hackathon.
- 5 Πραγματικές Προκλήσεις (‘challenges’) Φυσικών Επιστημών επιλύθηκαν με χρήση της ΤΝ.
- 5 Ερευνητικές ομάδες με 182 ερευνητές του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” συνεργάστηκαν στις προκλήσεις.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα της SciFY αλλά και στην ειδικά για τη δράση διαμορφωμένη ιστοσελίδα όπου παρουσιάζονται και τα δωρέαν διαδραστικά μαθήματα.

ΑμεΑ Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη (People with Disabilities Pioneers in AI).
Μπορείτε να δείτε αναλυτικά σχετικό άρθρο της Εθνικής Συμμαχίας με τίτλο “SciFY και «Κέντρο Παιδιού & Εφήβου»: ΑμεΑ Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη” στην κατηγορία “Μελέτες”.

ΜΚΟ Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη
Μέσα από τη δράση “ΜΚΟ Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη“:
- Εκπαιδεύτηκαν δέκα (10) φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών (ΚτΠ) στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
- Προσφέρθηκε καθοδήγηση για την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης από ΜΚΟ.
- Διοργανώθηκε event διάχυσης των αποτελεσμάτων σε φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών.
Ουσιαστικά, το επιτυχημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Πρωτοπόροι στην Τεχνητή Νοημοσύνη – Pioneers in AI” προσαρμόστηκε εκ νέου – στα πλαίσια της επεκτασιμότητας και αναπαραγωγιμότητας – στις ανάγκες και άλλων φορέων, όπως:
- Επιχειρήσεις: έχουν υλοποιηθεί εξατομικευμένα διήμερα εργαστήρια ΤΝ για πάνω από 3.500 άτομα και σχεδόν 30 μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
- Είναι σε εξέλιξη η δράση «ΤΝ για μαθητές Γυμνασίου & Λυκείου στο Μουσείο Ηρακλειδών!» με σχεδόν 6.800 μαθητές να έρχονται σε επαφή με το πρόγραμμα.
Λίγα λόγια για τον οργανισμό SciFY
- Έχει εκπαιδεύσει χιλιάδες άτομα στην ΤΝ μέχρι σήμερα: στελέχη επιχειρήσεων, φοιτητές, μαθητές, καθηγητές. Μέσα από τα SciFY Academies, με ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για επιχειρήσεις, με συνδιοργάνωση διεθνών συνεδρίων (π.χ. SETN 2020, MultiLing), workshops (π.χ. AI in Natural Sciences and Technology) με εκπαίδευση μαθητών και καθηγητών, συνεργαζόμενη με φορείς όπως το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, το Μουσείο Ηρακλειδών και το Innovathens, έχει ήδη εκπαιδεύσει εκατοντάδες άτομα.
- Είναι πρωτοπόρος στην ΤΝ. Συμμετέχει στο DIGITAL SME Focus Group on AI, την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AI Watch) και της European DIGITAL SME Alliance που αποτελείται από σχεδόν 40 ειδικούς σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης οι οποίοι αντιπροσωπεύουν εταιρείες από όλη την Ευρώπη. Περιλαμβάνεται επίσης στους πρωτοπόρους στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα από την Boston Consulting Group (BCG).
- Αναπτύσσει εφαρμογές και λύσεις ΤΝ. Αναπτύσσει δωρεάν λύσεις για το ευρύ κοινό αλλά και εξειδικευμένες λύσεις για οργανισμούς και επιχειρήσεις, οι οποίες αξιοποιούνται καθημερινά.
- Συνεργάζεται στενά με φορείς που προάγουν την ΤΝ, όπως με το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” και την Ελληνικη Εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης. Είναι ενταγμένο φορέας στο τεχνολογικό πάρκο “Λεύκιππος” του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, ένα εξαιρετικά δραστήριο οικοσύστημα καινοτομίας.
Ποιος ο ρόλος του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”;
Το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, με την καθοριστική εμπειρία Έρευνας και Ανάπτυξης στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, τις πρωτοβουλίες για την ΤΝ (ιδρυτικό μέλος της “Ελληνικη Εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης” το 1988, μέλος της Ευρωπαϊκής οργάνωσης για την ΤΝ – “EurAI” από το 1992, δημιουργία του Κέντρου Αριστείας για την ΤΝ με την EY Global το 2019) και την ενεργό συμμετοχή στη συνδιαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής για την ΤΝ, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση και διεξαγωγή του προγράμματος, μέσα και από το Digital Innovation Hub ahedd. Πιο συγκεκριμένα, Το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” συμμετέχει:
- Στην εκπαίδευση: Συνδιαμορφώνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και συμμετέχει με εκπαιδευτές, ειδικούς στην ΤΝ,
- Στη δικτύωση: Η δικτύωση που έχει αναπτυχθεί από το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” με φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με Κέντρα Καινοτομίας, Ευρωπαϊκά Έργα κ.ά., αλλά και μέσα από το οικοσύστημα Ψηφιακής Καινοτομίας του ahedd, φέρνει προστιθέμενη αξία στους Πρωτοπόρους,
- Με την εμπειρία στην υλοποίηση έργων ΤΝ.