Η βραβευμένη ελληνική μη κερδοσκοπική εταιρεία Science For You (SciFY), με πάνω από 13 χρόνια στρατηγικής συνεργασίας με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», στοχεύει στη μετάφραση της καινοτόμου έρευνας σε πρακτικές εφαρμογές. Ο SciFY αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής (Τεχνητή Νοημοσύνη, ΤΠΕ, assistive tech, educational gaming) για την ενίσχυση της εκπαίδευσης, της ανοιχτής επιστήμης και της κοινωνικής καινοτομίας, παρέχοντας εργαλεία προσβάσιμα σε όλους.
Το Πρόγραμμα AIIS
Στο πλαίσιο του έργου Erasmus+ “Artificial Intelligence, Innovation & Society (AIIS)“, η SciFY συνετέλεσε στην ανάπτυξη και υλοποίηση του πρωτοποριακού διαδικτυακού εκπαιδευτικού προγράμματος «Εκπαίδευση Φοιτητών Ιατρικής σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης & Κοινωνικών Δεξιοτήτων», σε συνεργασία με πανεπιστήμια και εταιρείες από την Ισπανία (κύριος εταίρος και συντονιστής), Φινλανδία, Ελλάδα, Ολλανδία και Βέλγιο. Στόχος ήταν η εκπαίδευση φοιτητών και φοιτητριών Ιατρικής σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης (‘ΤΝ’) και κοινωνικών δεξιοτήτων (soft skills), με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επαγγελματιών υγείας και της κοινωνίας απέναντι στην ΤΝ.
Διαπιστώσεις από την Ευρωπαϊκή Έρευνα
Η έρευνα που διεξήχθη σε φοιτητές/-τριες και καθηγητές/-τριες από Ιατρικές σχολές τεσσάρων (4) χωρών ανέδειξε ότι 83% των καθηγητών (και 85% των φοιτητών) έκριναν ως εξαιρετικά σημαντικές τις κοινωνικές δεξιότητες (για τους μελλοντικούς ιατρούς). Αναφορικά δε με την ΤΝ, σχεδόν 50% των καθηγητών και 40% των φοιτητών δεν είχαν καμία εξοικείωση με βασικές έννοιές της και κανένα πανεπιστημιακό ίδρυμα δεν διέθετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες των φοιτητών Ιατρικής σχετικά με την ΤΝ.
Η Κοινοπραξία του Έργου
Το έργο υλοποιήθηκε από εννέα (9) εταίρους:
- University of Salamanca (Ισπανία, κύριος εταίρος και συντονιστής)
- CIBER ISCiii (Ισπανία)
- MEUS (Ισπανία)
- University of Turku (Φινλανδία)
- Turku UAS (Φινλανδία)
- University of Thessaly (Ελλάδα)
- SciFY (Ελλάδα)
- Xebia (Ολλανδία)
- University of Mons (Βέλγιο)
Δράσεις και Εκπαιδευτικά Στοιχεία
Η κοινοπραξία ανέπτυξε:
- Πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΤΝ (και soft skills)
- Διαδραστική πλατφόρμα συνεργατικής μάθησης με θεωρία και ασκήσεις (λεπτομέρειες εδώ)
- Πιλοτική εφαρμογή σε φοιτητές από 4 χώρες
- 10 διαθεματικές προκλήσεις βασισμένες σε πραγματικά ιατρικά σενάρια
- Σύνδεση με πανεπιστήμια για ενσωμάτωση του προγράμματος στο μέλλον
Ενότητες Μαθημάτων
Το πρόγραμμα περιλάμβανε έξι (6) κύριες ενότητες:
- Εισαγωγή στην ΤΝ (2 ώρες)
- Εξειδικευμένα Συστήματα Υγείας (6 ώρες)
- Μηχανική Μάθηση: Βασικές Αρχές (5 ώρες)
- Εφαρμογές Μηχανικής Μάθησης στην Υγεία (5 ώρες)
- Υπολογιστική Όραση (4 ώρες)
- Αναγνώριση Εικόνων στην Ιατρική (5 ώρες)
Εκπαιδευτικό Υλικό
Το υλικό, στη σχεδίαση του οποίου συμμετείχε η SciFY, περιλάμβανε:
- 61 βίντεο, 61 παρουσιάσεις, 58 ασκήσεις κατανόησης
- 20 ενότητες εμβάθυνσης (Reflection Zones)
- Περιεχόμενο προσαρμοσμένο σε φοιτητές Ιατρικής
- Ανάπτυξη από ειδικούς ΤΝ και εκπαιδευτές με διδακτική εμπειρία
Προκλήσεις και Καινοτομία
Στο πλαίσιο του έργου, οι φοιτητές/-τριες επέλεξαν προκλήσεις ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους, ακολουθώντας μια διαδικασία εξατομίκευσης της μάθησης. Κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, έλαβαν καθοδήγηση στη χρήση εργαλείων ΤΝ και ιατρικών βάσεων δεδομένων, ενισχύοντας έτσι τις τεχνικές και αναλυτικές τους δεξιότητες. Η συνεργασία τους οργανώθηκε γύρω από ιατρικά σενάρια, όπως ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, η εγκυμοσύνη και το εγκεφαλικό επεισόδιο, προάγοντας τη διεπιστημονική σκέψη και την ομαδική εργασία. Τέλος, τον συντονισμό της διαδικασίας ανέλαβε τεχνικός υπεύθυνος με τη συμμετοχή και συμβολή όλων των εταίρων του έργου.
Γιατί αποτελεί Καλή Πρακτική
Το πρόγραμμα AIIS αποτελεί καλή πρακτική διότι:
- Ανταποκρίνεται σε πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες που εντοπίστηκαν μέσω ευρωπαϊκής έρευνας,
- Προάγει τη διεπιστημονικότητα και τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων,
- Ενσωματώνει καινοτόμες μεθόδους εκπαίδευσης, όπως προκλήσεις βασισμένες σε ιατρικά δεδομένα,
- Ενισχύει τη χρήση της τεχνολογίας με πρακτικό, συμμετοχικό και εμπειρικό τρόπο,
- Παρέχει άμεσα αξιοποιήσιμο εκπαιδευτικό υλικό, ήδη δοκιμασμένο σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα,
- Μπορεί να αναπαραχθεί ή να προσαρμοστεί εύκολα από άλλα ιδρύματα.
Συμπεράσματα Έργου AIIS
Το έργο AIIS ανέδειξε σημαντικά γνωστικά κενά στις βασικές και εφαρμοσμένες έννοιες της ΤΝ, καθώς και έλλειψη αυτοπεποίθησης στη χρήση εργαλείων ΤΝ. Διαπιστώθηκε η ανάγκη ενίσχυσης ήπιων δεξιοτήτων όπως η αναλυτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η αποτελεσματική επικοινωνία και η προσαρμοστικότητα. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε η σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης για την αξιοποίηση της ΤΝ και το γεγονός ότι η ΤΝ δεν θεωρείται απειλή, αλλά μέσο ενίσχυσης και υποστήριξης της ιατρικής πρακτικής.
Εκπαιδευτικές Συστάσεις
Οι εκπαιδευτικές συστάσεις του έργου προτείνουν τη δημιουργία πολυεπίπεδων προγραμμάτων σπουδών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες τόσο των φοιτητών όσο και των επαγγελματιών του χώρου. Ο σχεδιασμός τους θα πρέπει να είναι modular, ενσωματώνοντας όχι μόνο τις τεχνικές έννοιες της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και τις ηθικές και κοινωνικές της διαστάσεις, καθώς και τις απαραίτητες soft skills, όπως η επικοινωνία, η ηγεσία και η προσαρμοστικότητα. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρακτική εκπαίδευση, μέσω μελετών περίπτωσης, προσομοιώσεων, καθώς και ζωνών αναστοχασμού και συνεργατικής μάθησης.
Επιπλέον, ενδείκνυται η αξιοποίηση καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, όπως το blended learning και τα παιχνίδια ρόλων, που ενισχύουν τη βιωματική μάθηση. Τέλος, αναγκαία κρίνεται η συνεχής ανανέωση του εκπαιδευτικού υλικού σύμφωνα με τις τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις, καθώς και η ενεργός εμπλοκή φορέων πολιτικής υγείας, ερευνητών και πανεπιστημίων, ώστε να διαμορφωθεί ένα διαρκές και δυναμικό οικοσύστημα μάθησης.
*
Αυτό το έργο χρηματοδοτείται από το Erasmus + στο πλαίσιο της KeyAction 2 (KA2), ‘Συνεργασία για την καινοτομία και την ανταλλαγή καλών πρακτικών’, που χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών και Πολιτισμού (EACEA).
Επικοινωνήστε μαζί με τον συντονιστή του έργου μέσω email: aiis [at] usal [dot] es
Βασική Υπεύθυνη Επικοινωνίας του AIIS: María Jesús Santos, USAL aiis [at] usal [dot] es
Υπεύθυνη Επικοινωνίας για την Ελλάδα: Δέσποινα Χαλβατζή, SciFY dchalvatzi [at] scify [dot] org
