Το 2018, το Κέντρο Supercomputing της Βαρκελώνης (Centro Nacional de Supercomputación, BSC) ξεκίνησε το «Somos Investigadoras» (Είμαστε ερευνητές/τριες!), ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με στόχο τη μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στους τομείς STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Η πρωτοβουλία αυτή απευθύνεται σε μαθητές/-τριες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενθαρρύνοντας το ενδιαφέρον τους για την επιστήμη, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά, ενώ ταυτόχρονα αμφισβητεί τα έμφυλα στερεότυπα σε νεαρή ηλικία. Το πρόγραμμα παρέχει στο μαθητικό κοινό γυναικεία πρότυπα και το εισάγει σε συναρπαστικές, πρακτικές δραστηριότητες, σχεδιασμένες για να πυροδοτήσουν το πάθος μαθητών και μαθητριών για θέματα STEM.
Σπάζοντας τα στερεότυπα μέσω της καινοτομίας
Η έρευνα έχει δείξει ότι η πεποίθηση “οι STEM είναι καταλληλότερες για τους άνδρες” συχνά διαμορφώνεται κατά τη διάρκεια του δημοτικού σχολείου και παγιώνεται στο γυμνάσιο, αποθαρρύνοντας τα κορίτσια από το να ακολουθήσουν σταδιοδρομία που σχετίζεται με την τεχνολογία. Το «Somos Investigadoras» καταπολεμά αυτή την πεποίθηση χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθοδολογίες, συμπεριλαμβανομένων διαδραστικών συνεδριών με προηγμένες τεχνολογίες, όπως οι υπερυπολογιστές. Οι μαθητές/-τριες όχι μόνο αποκτούν πρακτικές δεξιότητες, όπως η κριτική σκέψη και η επίλυση προβλημάτων, αλλά και αναπτύσσουν μια αίσθηση δημιουργικότητας και εμπιστοσύνης στις ικανότητές τους, προετοιμάζοντάς τους/τες για έναν ταχέως ψηφιοποιούμενο κόσμο.
Γιατί αυτό είναι μια καλή πρακτική;
Η επιτυχία του προγράμματος έγινε σαφής από την επέκτασή του από την Βαρκελώνη και σε άλλες περιοχές της Ισπανίας. Αρχικά μεν επικεντρώθηκε στα σχολεία της πόλης και των γύρω περιοχών, αλλά πλέον η πρωτοβουλία έχει προσεγγίσει περίπου 34,000 μαθητές/τριες από την έναρξή της. Το 2022, άρχισε να λειτουργεί σε πολλές αυτόνομες κοινότητες, με τη διευκόλυνση του ισπανικού δικτύου υπερυπολογιστών (RES). Περιφερειακά κέντρα όπως το SCAYLE στην Castilla y León, το Πανεπιστήμιο της Κανταβρίας και το Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα έχουν υιοθετήσει το πρόγραμμα, εξασφαλίζοντας τη συνεχή ανάπτυξή του και τον ευρύτερο αντίκτυπό του.
Το πρόγραμμα «Είμαστε ερευνητές/τριες!» ξεχωρίζει ως καλή πρακτική επειδή αντιμετωπίζει ένα βαθιά ριζωμένο κοινωνικό ζήτημα με μια ολοκληρωμένη και προληπτική προσέγγιση. Δίνοντας βάση στους μαθητές/-τριες που βρίσκονται σε μια ευαίσθητη ηλικία, το πρόγραμμα δρα αποτελεσματικά ενάντια στα στερεότυπα εν τη γενέσει τους. Η καινοτόμος χρήση γυναικείων προτύπων και προηγμένων τεχνολογιών διασφαλίζει ότι το μαθητικό κοινό ασχολείται ουσιαστικά με θέματα STEM, ενισχύοντας τόσο την περιέργεια όσο και την εμπιστοσύνη του. Η επεκτασιμότητα του προγράμματος και η μετρήσιμη επιτυχία του στην προσέγγιση χιλιάδων μαθητών και μαθητριών αποδεικνύουν περαιτέρω τη δυναμική του να εμπνεύσει συστημικές αλλαγές.
Ένα μοντέλο για αλλαγή
Το «Somos Investigadoras» υποστηρίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο της Βαρκελώνης, το οποίο αναγνωρίζει την ευθυγράμμισή του με τις πολιτικές για την ισότητα των φύλων και την προώθηση της εκπαίδευσης στους τομείς STEM. Η συνεργασία αυτή, σε συνδυασμό με τη συνεργασία της διοίκησης του δικτύου υπερυπολογιστών RES και διαφόρων πανεπιστημίων, έχει εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του προγράμματος. Με την προώθηση του ενδιαφέροντος τόσο των κοριτσιών όσο και των αγοριών στους τομείς STEM, η πρωτοβουλία συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης και τεχνολογικά προηγμένης κοινωνίας, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις παγκόσμιες προκλήσεις του αύριο.
Αυτό το πρόγραμμα δείχνει πώς στοχευμένες, καινοτόμες προσπάθειες μπορούν να οδηγήσουν στην αλλαγή κουλτούρας και να εμπνεύσουν μια νέα γενιά διαφορετικών επαγγελματιών STEM. Με την έγκαιρη παρέμβαση και την παροχή ισχυρής θεσμικής υποστήριξης, το «Somos Investigadoras» χρησιμεύει ως πρότυπο για πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση και τους επαγγελματικούς τομείς.
*
Αναδημοσίευση κειμένου: ‘Somos Investigadoras’ (We are researchers!) – Spain’
Digital Skills & Jobs Platform, created by ‘Cristina VICUÑA’
Επιμέλεια μετάφρασης: Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & την Απασχόληση
